ಕೆರೆ ಆಳಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ಮುನ್ನ...

ಸಿಲಿಕಾನ್ ಸಿಟಿ, ಐಟಿ ಸಿಟಿ, ಹೈಟೆಕ್ ಸಿಟಿ ಎಂದೆಲ್ಲ ಪಟ್ಟ ಗಳಿಸುವ ಮುನ್ನ ಉದ್ಯಾನನಗರಿ ‘ಲೇಕ್ ಸಿಟಿ ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನೂ ಹೊಂದಿತ್ತು. ಇದು ಹೆಸರು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಬೆಂಗಳೂರು ತನ್ನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿದ್ದ ಕೆರೆಗಳ ವೈಭವದ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಈ ಮಾತು ಹಿಂದಿನ ಶತಮಾನದ್ದು. ಈಗ ಉಳಿದಿರುವ ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು ಕೆರೆಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲೂ ಪರಿತಪಿಸಬೇಕಾದ ಸನ್ನಿವೇಶ ಬಂದೊದಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಯೋಜನೆ ಇಲ್ಲದೆ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಅದರಲ್ಲೂ ಕ್ಷಿಪ್ರವೇಗದಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತಾರವಾದ, ಆಗುತ್ತಿರುವ ಬೆಂಗಳೂರು.
ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದ ಶಿಲ್ಪಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಕಾಲದ ಬೆಂದಕಾಳೂರು ತನ್ನ ನಾಲ್ಕು ದಿಕ್ಕಿನ ಗೋಪುರಗಳ ಒಳಗೆ ಇದ್ದಾಗ ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿತ್ತು. ಆನಂತರದ ಕೆಲ ದಶಕಗಳು ಕಳೆದ ಮೇಲೂ ನಗರ ಹವಾನಿಯಂತ್ರಿತವಾಗಿಯೇ ಇತ್ತು. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಈ ನಗರದ ಒಳಗೆ ಹಾಗೂ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿದ್ದ ಕೆರೆಗಳು. ಅಂತರ್ಜಲದ ಸಮೃದ್ಧಿಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಆಹ್ಲಾದಕರ ವಾತಾವರಣಕ್ಕೆ ಉದ್ಯಾನನಗರಿಗೆ ಆಸರೆಯಾಗಿದ್ದವು. ಐಟಿ ಸಿಟಿ ಎಂಬ ಪಟ್ಟಕ್ಕೆ ಅಂಬೆಗಾಲಿಡಲು ಆರಂಭಿಸಿದಂದಿನಿಂದ ಹವಾನಿಯಂತ್ರಿತ ನಗರಿಯ ವಾಸ್ತವ ಚಿತ್ರಣ ಬದಲಾಗುತ್ತಾ ಹೋಯಿತು. ಪೂರ್ವ ಯೋಜನೆ ಇಲ್ಲದೇ ೩೬೦ ಡಿಗ್ರಿಯಲ್ಲೂ ನಗರ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾ ಸಾಗಿತು. ಎಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರೂ ಬಡಾವಣೆಗಳು, ರಸ್ತೆಗಳು, ಕಟ್ಟಡಗಳು. ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ಕಾಡಾಗುವಾಗ ಹಿಂದಿನ ವೈಭವಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದ ಕೆರೆಗಳನ್ನು ಮರೆಯಲಾಯಿತು. ಅಷ್ಟಾಗಿದ್ದರೆ ಪರವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಆ ಕೆರೆಗಳ ಸಮಾಧಿ ಮೇಲೆಯೇ ಬಡಾವಣೆ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳು ನಿರ್ಮಾಣವಾದವು. ಅಂದು ಮಾಡಿದ ತಪ್ಪಿಗೆ ಇಂದು ನಗರ ವಾತಾವರಣದ ವಿಕೋಪದಿಂದ ನರಳುತ್ತಿದೆ.
ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ 262 ಕೆರೆಗಳಿದ್ದವು. ಈಗ ಎಣಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿರುವುದು ೧೨೭. ಆದರೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ೨೦೦೮ರ ವೇಳೆಗೆ ಜೀವಂತಿಕೆಯಿಂದಿರುವುದು ಕೇವಲ 81 ಕೆರೆಗಳು ಮಾತ್ರ. ಕೆಲವು ದಶಕಗಳ ಹಿಂದೆ ನಗರವಾಸಿಗಳ ಜೀವಜಲದ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಗಿದ್ದ ಕೆರೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ನಿರ್ನಾಮವಾಗಿವೆ. ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಕೆರೆಗಳು ಅದೇ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಜೀವ ನೀಡುತ್ತಿವೆ. ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿರುವ ಕೆರೆಗಳು ಯಾರ ಲೆಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಸರಿ ಇವೆ, ಯಾರದ್ದು ತಪ್ಪು ಎಂದು ನಿಖರವಾಗಿ ಹೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಒಬ್ಬರು ನೀಡುವ ಲೆಕ್ಕಕ್ಕೂ ಮತ್ತೊಬ್ಬರ ಮಾಹಿತಿಗೂ ಅಜಗಜಾಂತರ. ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ೮೧ ಕೆರೆಗಳಿವೆ ಎಂದು ಕೆರೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ ಅದರ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಕೆರೆಯ ಮುಂದೇ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ್ದೇ ಫಲಕವಿದ್ದರೂ, ಈ ಕೆರೆ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಇದು ಯಾರ ಲೆಕ್ಕಕ್ಕೆ ಹೋಗಿದೆ?. ಲೆಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಕೆರೆಗಳೇ ಪೂರ್ಣ ಉಳಿದಿಲ್ಲ. ಲೆಕ್ಕಕ್ಕೇ ಇಲ್ಲದ ಕೆರೆಗಳ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಏನು? ಆಟಕ್ಕೆ ಇದ್ದರೂ ಲೆಕ್ಕಕ್ಕೆ ಇಲ್ಲ ಎಂಬಂತಾಗಿದೆ.